By SULAK ALANLARIN ÖNEMİ (3)
Tokat-Pazar ilçesi ile Turhal arasında bulunan KAZGÖLÜ, vaktiyle tahrip edilmiş bir sucul alandır. Hem de maalesef devlet eliyle tahrip edilmiştir. 1950’li yıllarda o zaman ki Demokrat Parti Hükümetinin kararıyla DSİ tarafından Kazgölü’nün büyük bölümü kurutulmuştur. Ne için? Topraksız köylüye toprak vereceğiz diye. Daha doğrusu 300-500 tane oy uğruna.
Aslında o tarihlerde sulak alanların önemi bilinmiyordu. Bu gibi yerlere bataklık gözüyle bakılıyordu. Oysa ki, doğal şekilde oluşmuş bir bataklık, zaten sucul bir alandır ve bu haliyle korunması gerekir. Bilgi eksikliğinden dolayı öyle olmuştur.
Kazgölü’nün tamamı vaktiyle 17 bin dönüm (dekar) idi. Bunun 12 bin dönümü kurutulmuş, 5 bin dönümü ise nisbeten eski haliyle kalmıştır. Uzun vadeli programa göre, geriye kalan sulak alan da kurutulacaktı. Ancak kolay olmamış, doğa direnmiştir. Ve aradan uzunca bir zaman geçince de doğacı-çevreci akımlar sayesinde korunmaları gündeme gelmiştir. Gündeme gelmesi mukadderdi. Çünkü, görüldü ki bir sucul alan, toprak kazanacağız diye kurutulduğu takdirde, doğal dengeler, ekosistem bütünüyle bozuluyor ve sonuçta o kazanılır toprak da bir işe yaramıyordu. Yani artısı (1) ise, eksisi (1000) olan bir işlem yapılmış oluyordu.
Ülkemizde 1950’li ve daha sonraki yıllarda Kazgölü gibi daha birçok sucul alanda aynı yanlış işlem uygulanmıştır. Bunlardan biri de meşhur Amik gölüdür. Hatay’ın Reyhanlı ilçesinde Asi nehrinin taşkın yatağı üzerindeki Amik gölü kurutulmuş, ama sonuçta Amik ovasındaki tüm ekosistem bozulmuş. Kazanılan birkaç bin dönümlük toprak ise verimsizliğe mahkûm olmuştur. Üstelik o doğal güzellik, yabanıl hayat ve Kuş Cenneti de kaybolup gitmiştir.
Sonunda anlaşıldı ki; sulak (Sucul) alanlar (sığ göller, gölcükler, bataklıklar, sazlıklar, kumsallar, nehir deltaları…) kurutulmaz, her ne şekilde olursa olsun tahrip edilmez; ancak ve ancak iyileştirilir, geliştirilir, koruma altına alınır.
İşte bizim Kazgölü de, Sulusaray’daki Uyuzlugöl de şimdilerde böylesi yakın bir ilgiyi bekliyor. Kazgölü, ileride bir Kuş Cenneti olarak turizme de açılabilir.”
Kazgölü’nün korunması ve iyileştirilmesi konusunda belirli bir kamuoyu oluşmuştur. Valilik Makamı, İl Turizm Müdürlüğü, Tokat Çevre Koruma Derneği, Pazar Kaymakamlığı bu işin bilincindedir. Ve Çevre Bakanlığı’nın da bu konuya el atma zamanı gelmiştir.
Gönülleriniz, sulak alanlardaki göller gibi zengin olsun…
Hoşça kalın…
13 ŞUBAT – TOKAT GAZETESİ
