SÖYLEŞİLER (4)
– Hocam, kafama yine bir şeyler takılıverdi!..
– Hayrola ne oldu yine?
– Şöyle bir şey: İbni Sina, Farabi, El-Biruni, Cabir, Nasirüddin Tusi, Battani, Ali Kuşçu ve Cezeri’lerin yetiştiği zaman kuşağı 10 yy. ile 15 yüzyıl arasında. Bunlar ve bunlar gibi birçok bilgin, rahat bir çalışma ortamı, destek ve teşvik buldukları için ilim ve fenni geliştirip eser bırakmışlar. Ama sonraki devirlerde bunun arkası gelmemiş; Piri Reis, Kâtip Çelebi, Hezarfen Ahmet Çelebi, gibi bilgilerin sayısı gitgide azalmış; nakli bilimler rağbet görmüş; müsbet bilim ve fen hayatı çoraklaştıkça toplumsal hayat da canlılığını yavaş yavaş yitirip durgun, bezgin ve yılgın bir havaya bürünmüş…
– Anladım, bunda bir çelişki var diyeceksin. İslamiyet bilimci ve medeniyete açık bir din olduğu halde, İslam ülkeleri genelde hep geri kalmış, gerçek dinin yerini hurafeler ve boş inançlar almış…
– Ben de şöyle desem: Müslümanlar bu dünya hayatını küçümseyip, gözlerini yalnız ahirete dikip, ahirette iyi bir köşk yapmayı kafaya takınca, bunun yolunun da el açıp bolca dua ve ibadet etmekten geçtiğini zannedince bir çıkmaz yola mı girmişler Hocam?
– Ne bileyim, herhalde öyle olmuş. Tabii başka etkenler de devreye girmiş.
– Mesela ne gibi etkenler Hocam?
– Dinde zorlama ve vicdanlara baskı yapılması gibi etkenler. Oysa ki Kur’an da “Rabbinin yoluna bilgelik ve güzel öğütlerle çağır” ayetiyle sevgi ve barış yolunun seçilmesi buyurulmuştur.
– Bu konuda Kuran’daki bazı buyruklar da şöyledir: “Ya Muhammed! Sen ancak bir hatırlatıcısın. Zorla egemen olucu değilsin.” “İnansınlar diye insanları zorlayıp duracak mısın?”
– Ve Hz. Muhammed’in bir sözü çok büyük anlam taşır: “Din nasihattir.” Biz bu sözü hep başkalarına öğüt vermek şeklinde anladık. Oysaki o söz asıl “Din samimiyettir, güzel ahlaktır, başkalarına iyi örnek olmaktır” manasında anlaşılmalıydı. Yoksa herkese uluorta nasihat çekmek değil.
– Şimdi daha iyi anladım Hocam.
– Anlarsın, çünkü sende samimi bir yaklaşım var.
– Teveccüh buyurdunuz Hocam.
…………………
Hoşça kalın…
24 EKİM – TOKAT GAZETESİ