By Vakıflar (5)
Vakıf tarihimizde, kuruluş gayeleri itibariyle çok ilginç vakıflara rastlanmaktadır. Bunların pek çoğu, ne yazık ki, günümüze kadar varlığını sürdürememiştir. Mesela 300 yıl veya 400 yıl önce kurulmuş bir vakfın varlığını ve işlevini kaç yıl boyunca sürdürebildiği pek bilinmiyor. Vakıf hizmetini besleyen kaynağın (mal ve mülkün) ne olduğu da bilinmiyor. Sayıları az da olsa halen yaşamak da olan çok eski vakıfların gelir kaynakları, yönetim ve gözetimleri Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün tasarrufu altındadır.
Şimdi, yukarıda çok ilginç diye nitelediğimiz vakıf hizmetlerinden birkaç örnek verirsek, atalarımızın bu işi hangi boyutlara taşıma inceliğini gösterdikleri daha iyi anlaşılacaktır.
İlginç vakıf örnekleri:
– Kış aylarında kuşların beslenmesi.
– Hasta ve garip leyleklerin bakımı ve tedavisi.
– Bayram günleri şehir ve kasabalarda top atılarak çocukların sevindirilmesi.
– Halkın neşe ve sevincinin artırılması.
– Yoksul kızlara çeyiz verilmesi, düğünlerinin yapılması.
– Yaşlanan veya sakatlanan meslek erbabı ile işçilere yardım için fonlar tahsisi.
– Halka yararlı eserler yazdırılıp, bastırılması, ücretsiz dağıtılması.
– Koyun cinsinin ıslahı.
– Tarımın geliştirilmesi.
– Borçları yüzünden hapsedilenlerin borçlarının ödenmesi.
– Yaşlı ve kimsesiz hanımlara yün eğirtilerek dolgun yevmiyeler verilmesi.
– Belli yerlere sadaka taşları konulması. (Sadaka taşı: İçine el sokulabilen taştan kumbara. Bir nevi açık kasa.)
– Kütüphanelerde araştırma yapanlara kalem ve kâğıt temini.
– Fakir öğrencilere kitap, kalem, defter ve giysi temini.
– Fakir esnafın yıllık eğlence ve gezinti masraflarının karşılanması.
– Hamallar için dinlenme taşları yapılması.
– Sokak kedilerine ciğer verilmesi.
Görüyorsunuz, hayırsever ecdadımız neler düşünmüş neler… Bireye ve topluma yararlı, zor durumdaki başka canlıları da kollayıcı nice hizmet vakıf yoluyla uygulanmış.
Devamı yarın. Hoşça kalın…
6 ARALIK – TOKAT GAZETESİ
