By İRTİCA (7)
CUMHURİYET DEVRİNDE İRTİCA. Cumhuriyet dönemi, Türk toplumunun ve Türkiye’nin aydınlık bir çağa kesin bir kararlılıkla geçtiği devrin adıdır. Bu aydınlık devir, Cumhuriyet’in ilan edildiği 29 Ekim 1923 tarihinden de önce 19 MAYIS 1919’da Mustafa Kemal Paşa’nın ‘Ulusal Kurtuluş Savaşı’nı başlatmak gayesiyle Samsun’a gelmesiyle başlamıştır.
Osmanlı devrindeki duraklama ve gerileme dönemlerinde bazı ileri görüşlü padişah ve devlet adamlarının başlattığı ‘Islahat’ (yenilik ve reform) ‘irtica hareketleri’ ile kesilmişti.
İrtica eylemi; toplumsal gelişmenin hızını kesme, Türk toplumunu dinamik ve çağdaş süreçten kopartıp statik (durgun-durağın) ve çağdışı bir gerilemeye çevirme inadını, Cumhuriyet devrinde de sürdürmüştür.
11 ŞUBAT 1925’te bazı güneydoğu ve doğu illerimizde çıkartılan ‘Şeyh Sait İsyanı’, genç Cumhuriyetimize, ATATÜRK’ün önderliğinde başlayan reformist/ devrimsel değişme, sosyal-kültürel ve ekonomik hayatı kapsayan, iç ve dış siyaseti güvenceye alan büyük kalkınmaya karşı, İngiliz siyaseti desteğiyle de tezgahlı büyük bir irtica hareketidir.
Şeyh Sait de tıpkı tarihteki- benzerleri (Patrona Halil, Kabakçı Mustafa, 31 MART isyancıları… ) gibi ‘yeşil bayrak’ açıp ‘şeriat’ istiyordu. Onlar için ‘şeriat’ bir maske olup, asıl maksatları, T.C. devletini bölmek, G. doğu/Doğu illerimizde İngiltere’ye bağlı sözde bir Kürt Devleti kurmaktı. Şeyh Sait isyanı, ATATÜRK’ün ödün vermeyen keskin iradesi ve rejimin sadık bekçisi Cumhuriyet Ordusu’nun yıldırım operasyonuyla kısa zamanda bastırıldı.
ATATÜRK’ün iyi niyetle başlattığı çok partili demokrasiye geçiş denemeleri de maalesef, Cumhuriyet’e ve devrimlere karşı, gerici unsurların ‘Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’ ve daha sonra (1930’da) kurulan ‘Serbest Cumhuriyet Fırkası’ kadrolarına sızmaları ve Atatürk’ün muhalifi bazı siyasetçilerin kışkırtmasıyla oluşan ‘Menemen Olayı’ nedeniyle yarım kalmıştır. ‘Derviş Mehmet’ isimli yobazın yine yeşil bayrak açarak ve yine ‘Şeriat isteriz!’ sloganıyla başlattığı MENEMEN OLAYIda 23 ARALI 1930’da Cumhuriyet’in dinamik güçlerince şiddetle bastırıldı.
Devam edecek. Hoşça kalın…
4 NİSAN – TOKAT GAZETESİ
