By TATİLE Mİ, ÇALIŞMAYA MI? (2)
MECLİS’te bir milletvekili, parti grubunu devreden çıkararak veya kendi başına hareket ederek kanun teklifi hazırlayabilir ama sonuç almaz; sadece şov yapmış olur. Hele bir de partisi muhalefetteyse hiç şansı yoktur.
Değil bir veya birkaç milletvekili, ana muhalefet veya tüm muhalefet üyelerinin hazırlayıp sunduğu bir kanun teklifi dahi, ne denli önemli olursa olsun, kanunlaşmaz. Çünkü Meclis’ten İktidar’ın desteklemediği kanun çıkmaz. Şayet çıkmışsa, o teklif, ya milletvekillerinin özlük haklarına, maaşlarının artmasına dair olabilir, ya da dış politika ve ulusal güvenlikle ilgili kimsenin kaçamayacağı bir konu olabilir.
TBMM’de kanun teklifleri genellikle BAKANLAR KURULUN’nca hazırlanır. Böyledir de, Bakanlar Kurulu oturup bu işle uğraşmaz. Kanun teklifinin konusu, hangi Bakanlık veya Bakanlıkların görev ve ilgi alanına giriyorsa o bakanlık veya bakanlıkların bürokratları çalışır. Kanun tasarısı bürokratların elinde şekillenir.
Kanun teklifi şeffaf bir şekilde hazırlanıyor ve kamuoyunda tartışılıyorsa, basından ve sivil toplum kuruluşlarından gelen tepkiler de teklifi yönlendirebilir. Ülkedeki çıkar grupları veya güç odakları diye nitelenen bir takım çevreler de yasa tasarılarını perde arkasından veya açıktan etkileyebilirler.
Öyle veya böyle kanun teklifi (yasa tasarısı) hazır hale gelmişse Komisyonlara gönderilir. Bakanlar Kurulu, yani Hükümet tasarının arkasında olduğuna veya olacağına göre, iktidar kanadına mensup milletvekillerinin Komisyonlarda takınacağı tavır önceden bellidir: teklifi aslanlar gibi savunacaktır; tek bir maddesine bile karşı çıkamaz. “Parti disiplini”, milletvekilinin tepesinde “Demokles”in Kılıcı” gibi durmaktadır.
Bu yüzden milletvekillerinin çoğu yasa tasarısını şöyle enikonu okumaz bile. Onların görevi parmak kaldırmaktır. Milletvekili muhalefet kanadına mensup ise, liderden gelen işaret doğrultusunda genellikle kanunu engellemek için uğraşır; Komisyon çalışmalarını kilitlemeye çabalar.
Muhalefetin bu türden çabaları bir sonuç verir mi? Vermez. Komisyonlarda eğer olağanüstü bir durum veya bir şaşkınlık filan olmazsa iktidar kanadı galip gelecektir. Aksi düşünülemez. Çünkü zaten muhalefet iktidar olsaydı yine aynı şey olacaktı.
Komisyonlardan çıkan kanun teklifi MECLİS GENEL KURULU’na gelir. Burada neler oluyor? Milletvekilinin buradaki rolü nedir?
Bunu da yarın görüşelim. Hoşça kalın…
2 HAZİRAN TOKAT GAZETESİ
