By DEMOKRASİ VE SİSTEM (24)
ANZAVUR OLAYI, 1 Ekim 1919’da başlamış ve aralıklı olarak 22 Mayıs 1920 tarihine kadar sürmüştür. Anzavur’un ilk olarak sahneye çıkışı ve 25 Kasım 1919 günü yenilgiye uğratılarak kaçmaya mecbur edilişi, üzerinde fazla durmaya değmeyebilir. ANZAVUR OLAYI’nın asıl önemli safhası 16 ŞUBAT-16 NİSAN 1920 tarihlerini kapsayan iki aylık dönemdir. Bu dönemi bilmeden Milli mücadeleyi gereği kadar anlamaya imkân yoktur.
Çünkü, ikinci Anzavur Olayı, İngilizlerin Milli mücadeleyi söndürmek için en büyük çaba sarfettikleri ve milli hareketin ANKARA’da bir milli hükümet haline geçme çabası içinde bulunduğu zamana rastlar. Anzavur olayı bir ihtilal-karşı ihtilal çatışmasıdır. Milli harekete karşı girişilen tertiplerin içinde belki en ilginç olanıdır.
ANZAVUR OLAYI, Marmara Denizi güneyinde, Çanakkale-Balıkesir-Bursa üçgeni içinde cereyan etmiştir. Çanakkale, İngiliz işgalindedir. Balıkesir, milli hareketin Batı Anadolu’da en önemli merkezlerinden birisi olup, Yunanlılara karşı kurulmuş olan cephenin sağ kanadını teşkil etmektedir. Bursa ise Batı cephesinin kuzey kesiminde Orta Anadolu’ya açılan en büyük kapıdır. Merkezi Bandırma’da olan 14. Kolordunun 61. Tümeni Balıkesir’de, 56. Tümeni Bursa’da bulunmaktadır. ANZAVUR, bu itibarla hem Balıkesir’i hem de Bursa’yı tehdit etmektedir. Olayın geçtiği bölge başlıca şu kasabalarımızı içine alır: Biga, Yenice, Gönen, Susurluk, Kirmasti, Manyas, Karacabey ve Bandırma.
Anzavur olayının asıl önemli safhası, Gelibolu’daki Akbaş cephaneliğinin Türkler tarafından basılarak buradaki silah ve cephanelerin Anadolu’ya nakledilmesinden (26-27 OCAK 1920) hemen sonra başlamıştır. “Ve olayın ağırlık merkezi BİGA’dır.” İki ay süren olayın birinci derecedeki kahramanları da şunlardır:
Ahmet Anzavur, Eşkıya Kara Hasan, Gavur İmam, Köprülü Hamdi bey, Yusuf İzzet Paşa, Albay Kazım, Albay Bekir Sami, Yarbay Kasap Osman, Yarbay Rahmi ve Çerkez Ethem.
Devam edecek. Hoşça kalın….
12 EYLÜL TOKAT GAZETESİ
