By TÜRK OCAKLARI
Osmanlı devletinin çöküş dönemine girdiği, maliyesinin iflas ettiği, Balkanlar’da ve Afrika’da toprak kaybettiği, 1. Balkan harbinden yenilgiyle çıktığı, Bulgar, Yunan ve Sırp ordularının İstanbul-Çatalca önlerine kadar geldiği, bir yandan Rum, Ermeni ve Yahudi azınlıkların, diğer yandan ümmet içindeki Kürt ve Arapların çeşitli cemiyetler (dernekler) kurup kendi kimliklerini öne çıkartarak pay kapma hırsıyla hareket ettikleri bir sırada, batmakta olan devleti kurtarabilme ümidiyle bir fikir akımı yükseldi; TÜRK MİLLETÇİLİĞİ !.. Ve bu akımın önderleri bir teşkilat kurmuşlardı: TÜRK OCAKLARI!.. Tarih 1912 idi.
TÜRK OCAKLARI’nıın kuruluş felsefesini, ülküsünü ve çalışma konularını daha iyi anlayabilmek için, başta üç büyük kurucusu olan Ziya Gökalp, Hamdullah Suphi Tanrıöver ve Yusuf Akçura olmak üzere, kurucu üyelerinin kişiliklerini ve eserlerini tanımak ve bilmek gereklidir.
1860’dan sonra, batmakla olan Osmanlı İmparatorluğuna toparlayabilmek için, önce ‘OSMANLICILIK’ daha sonra da ‘ÜMMETÇİLİK-İSLAMCILIK’ önerilerinden yarar ve medet umuldu. Ancak, bu ideolojilerin devleti ve toprakları kurtarmaya yetmediği görülünce, bunların yanında, önce edebiyat ve fikir adamlarınca ortaya atılan, sonradan siyasi bir nitelik kazanan “Milliyetçilik Akımı” gelişme gösterdi. 23 Temmuz 1908’de İKİNCİ MEŞRUTİYET’in ilanıyla oluşan özgürlük ortamında, milliyetçilik hareketi, kısa bir süre içinde “TÜRKÇÜLÜK” adı altında, dernek ve yayın organlarının (Türk Derneği, Türk Yurdu Derneği ve aynı adlarla çıkardıkları dergiler) kurulmasıyla beraber kültürel yönden büyük bir atılım yaptı. ‘TÜRK YURDU DERNEĞİ’ , bir yıl sonra (1912) yerini ‘TÜRK OCAĞI’na bıraktı. ‘Türk Yurdu’ dergisini de Türk Ocağı sahiplendi. TÜRK YURDU, 1911 tarihinden beri yayımını sürdüren, TÜRKİYE’nin en eski fikir dergisidir.
TÜRK OCAKLARI’nın kurucularından Ziya GÖKALP (18761924), Türkçülük fikriyatının en büyük önderlerinden biridir. Sosyolog-filozof, şair ve yazar GÖKALP, dersleri, konferansları, sohbetleri ve yazılarıyla ‘TÜRKÇÜLÜK’ akımının ilkelerini tanıttı. Türkçülüğün Esasları (1923) kitabında Turancılığı, Türk Milletinin uzak ülküsü ve çok çekici bir hayal olarak tanımladı. GÖKALP’in son kuramı ‘TÜRKİYECİLİK’ oldu. Misak-ı Milli sınırları içinde bütünlüğü gerçekleştirmek için Türk tarihi, Türk medeniyeti, Türk sanatı, gelenekleri ve halkbilimi (folklor) üstünde çalıştı ve bu konularda birçok makale ve kitaplar yazdı.
Milli kültürün (hars), ahlak ve fikir hayatının geliştirilmesi, milli birliğin kuvvetlendirilmesi, toplum yapısının sağlamlaştırılması ve Türklüğün yüceltilmesi-kısaca ‘Türk Milliyetçiliği’, TÜRK OCAKLARI’nın milli ülküsüdür.
İstiklal savaşımızın başkomutanı ve Cumhuriyetimizin kurucusu, eşsiz kahraman ATATÜRK, Ziya GÖKALP’in fikirlerinden çok yararlandı ve ‘NE MUTLU TÜRKÜM DİYENE’ söylemiyle de Türk milliyetçiğine daha birleştirici ve kapsayıcı bir açılım yaptırdı.
TÜRK OCAKLARI halen, genel merkezi ANKARA’da ve 63 ilde açık 71 şubesiyle faaliyetini sürdüren, TÜRKİYE’nin en eski, en köklü, kamuya yararlı dernek konumunda, gerçek anlamda bir sivil toplum kuruluşudur. Türk Ocakları TOKAT Şubesi de, toplumu bütünüyle temsil edebilen yetkin kadrosuyla çalışmalarını sürdürmektedir.
“… Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak!” herhalde TÜRK OCAKLARI olsa gerek…
24 ŞUBAT TOKAT GAZETESİ
