By BASINDAN BEKLEDİKLERİMİZ (2)
TÜRK BASINI’na ilişkin çeşitli meseleler vardır. Örneğin, basının kendi kendini kontrolü-oto kontrol-önemli bir meseledir. Pek azı hariç, Türkiye’de yayınlanan gazeteler, “Basın ahlak yasası”na ve “Basın meslek ilkeleri”ne uymayı taahhüt etmiştir. Bunu sağlamak için “BASIN KONSEYİ” kurulmuştur. Basın Konseyi’ne, hem tüzel kişilik olarak gazeteler, radyo ve TV’ler, hem de sarı basın kartı taşıyan gazeteciler üyedir.
BASIN KONSEYİ üç bin dolayında üyesi olan saygın bir kuruluştur. Konseyin yürütme (icra) görevini, 25 kişiden oluşan “Basın Konseyi Yüksek Kurulu” yapar. Halen, bu kurulun Başkanı Oktay Ekşi (HÜRRİYET Gazetesi Başyazarı) 2. Başkanı Doğan Heper (MİLLİYET Gazetesi Murahhas Üyesi), Genel Sekreteri Nilüfer Yalçın’dır. Basın Konseyi, Dernekler Yasasına göre hizmet veren, gönüllü üyelerin teşkil ettiği bir sivil toplum kuruluşudur.
RTÜK (Radyo-Televizyon Üst Kuruluşu) ise kanunla kurulmuştur. Türkiye’deki radyo ve televizyonları, yayınları izlemek suretiyle, hem doğrudan doğruya, hem de şikâyete bağlı olarak denetler. Gerekiyorsa yetkisi dâhilindeki yaptırımları uygular.
TÜRK BASINI’nın sorunları denilince, meselenin iki yanı olduğunu görüyoruz. Birincisi, basının kendi sorunları var. Bu yönden, basının işlevini yapması, başka bir deyişle beklentileri yerine getirebilmesi için, sahip olması gereken koşullar vardır.
Bu koşulların başında basın özgürlüğü gelir. Öncelikle basın hür olacak ki kamusal işlevini yapabilsin. Basın, demokratik toplumlarda özel teşebbüs rejimi içinde hayatını sürdürmesi şart olan bir kurumdur. Özel teşebbüs dışında basın hür olamaz. Bu kesin. Dolayısıyla özel teşebbüs rejimi kabul etmeyen, totaliter yönetimli ülkeler de basın özgürlüğü yoktur. Bu da kesin.
Bizi ilgilendiren husus, özel teşebbüs rejiminde yaşayabilecek bir basının yaşayabilmesi şartlarıdır. Bu şartlar çeşitlidir. Teknolojik nitelikli şartlar vardır. İşveren-işçi ilişkileri itibariyle şartları vardır. Finansman sorunları vardır. Bunlar doğrudan doğruya basının kendisine ilişkin sorunlarıdır. Başka bir ifadeyle basının görevini, işlevini gerektiği gibi yerine getirebilmesinin şartlarını oluşturan sorunlardır.
Bir de meselenin ikinci yanı var. İkinci yanı da şu: Basın, toplumsal bir görev yapacak, yani okuyucuları, izleyenleri ve dinleyenleri için bir işlev yerine getirecek. Onun için der demez, bizlerin Basın’dan (basın deyince hem yazılı basını, hem de elektronik basını TV’ler, Radyolar kastediyoruz) beklentilerimiz vardır.
Devamı yarın. Hoşça kalın…
8 KASIM – TOKAT GAZETESİ
