By CUMHURİYETİMİZİN Dünü ve Bugünü (2)
Cumhuriyet ve Bağımsızlık, Türk Milletine gökten zembille inmedi. Ulusca yapılan büyük bir mücadelenin sonucunda elde edildi. “Ya istiklal, ya ölüm!” diyerek başlayan bir ölüm-dirim savaşıydı yapılan mücadele. Büyük mücadelenin adı: Türk İstiklal Mücadelesi, ya da Türk Kurtuluş Savaşı idi.
Tarihte bir benzerine kolay kolay rastlanmayan, olağan üstü bir başarının ürünü olan Türk Kurtuluş Savaşı’nın gerçekleri bilinmeden, Cumhuriyet’in değeri de tam manasıyla anlaşılamaz. Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyeti bütün gerçekleriyle öğrenmek için, okunması gereken ilk kaynak ise Atatürk’ün Söylevi’dir.
“SÖYLEV” ya da “NUTUK” üstüne çok yazı yazılmış, çok yorum yapılmış olsa da, bu konuda en önemli yan “TARİH” açısındadır. “SÖYLEV”, bir kişisel görüş veya kişisel bir açıklama değil; yaşanmış, çilesi çekilmiş, görülmüş, duyulmuş, belgeleri, tanıklar ve olayların içindeki kişilerin konuşmaları tutanaklarla saptanmış bir eserdir. Bu müstesna eserde, yalnız 1919’dan başlayan olaylar değil, o olayların doğmasına yol açan, Türk tarihinin derinliklerine inen gerçekler sergilenir. Tarih gerçekleri, devir devir, değişik gelişme, duraklama, gerileme evrenlerinden geçerek, Birinci Dünya Savaşı’nın üstünden aşarak, önce Kurtuluş dönemine, sonra devrimlerin ortaya koyduğu SÖYLEV gününe ulaşır.
“SÖYLEV”, yanlış ile doğrunun, kötü ile iyinin, eski ile yeninin TARİH önünde hesaplaştığı bir alandır. KURTULUŞ SAVAŞI’nın ATATÜRK’ün önderliğinde, Anadolu insanının kanı ve canı pahasına nasıl kazanıldığı, ona kimlerin karşı çıktığı, belgelerin ortaya dökülmesiyle aydınlığa kavuşuyor. Bir yanda başarı ve zafere gösteren yolu önceden bulan, gören ve o yolda inançla yürüyenler; öbür yanda başlangıçta o yola girmeyen, ama zafer olanakları belirdiğinde, önceki tutumlarını yavaş yavaş değiştirerek, başarılı yoldan yanaymış gibi görünen, ellerine bir fırsat geçtiğinde gene o eski tutumlarına dönenler…
ATATÜRK’ün SÖYLEV’ini okumakla, ayrıntılarıyla öğrenmekle, CUMHURİYET dönemi ile onun doğuşunu gerektiren gelişimleri daha sağlıklı anlama olanağı bulabiliriz.
CUMHURİYET’in dünü ile bugünü arasındaki bazı çelişmelerin, günümüzde Cumhuriyet ve devrimlerin gerisine kayma eğilimlerinin ipuçlarını da yine SÖYLEV’i okumakla yakalayabiliriz.
Devamı yarın. Hoşça kalın…
30 EKİM – TOKAT GAZETESİ
