By CUMHURİYETİMİZİN Dünü ve Bugünü (3)
Cumhuriyetimizin temeli, 23 NİSAN 1920’ de Ankara’da toplanan Büyük Millet Meclisi’nin açılışıyla atılmıştır. 30 AĞUSTOS 1922’de kazanılan Büyük Zafer’den sonra da, hedefi Cumhuriyet olan bir yola girilmiş ve nihayet Atatürk’ün deyişiyle, vicdanında uzun süre sakladığı milli sırrın açığa vurulacağı an gelip çatmıştır.
“Milli sır”, 28 EKİM 1923 gününün akşamı, birkaç yakın arkadaşa açıklanmış, CUMHURİYET ilanı için Anayasa değişiklik önergesi hazırlanmış ve 29 Ekim 1923 günü Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 158 üyesinin oy birliğiyle aldığı kararla Cumhuriyet resmen kurulmuş, Atatürk ise, yine 158 üyenin oylarıyla ile Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Gerek Cumhuriyet’in ilanı, gerekse ATATÜRK’ün ilk Cumhurbaşkanı seçilişi, bütün Yurt’ta büyük coşku ve 101 pare top atışlarıyla selamlanmıştır.
CUMHURİYET’in değeri, bugün çok daha iyi anlaşılıyor. CUMHURİYET, gerileyişi yıkılışa dönüşen Osmanlı Devleti’nin son yüz yılında uğradığı toprak kayıpları ve 1918’de SERV Antlaşmasıyla bugünkü topraklarımızın dahi dörtte üçünün elden çıkmasına karşı Türk Milletinin varoluş savaşının sonucudur. Bu son savaş, yedi düvele karşı yapılmıştır. Yedi düvel, o günkü dünyanın en güçlü devletlerini temsil ediyor ve Yunanistan yedi düvel adına maşalık görevini üstleniyordu.
Tarihin en büyük kuruluşlarından biri olan Osmanlı İmparatorluğu, çok uluslu ve çok ülkeli bir federal devlet olmakla beraber, monarşik ve teokratik bir yönetime bağlı idi. Bir yönetimin temelini, yaşadığı tarih sürecinde, yeniliğe, gelişmeye, evrime kapalı ilkeler oluşturursa onun çöküşü kaçınılmazdır. Osmanlı Devletinin, dış dünyaya kapalı, bilimsel akımlara yabancı, dünyanın gidişine aykırı yönetimi dolayısıyla yıkılışı önlenemezdi.
İşte bu yıkılışın gerekçelerini çok iyi bilen ATATÜRK, Türk milletini ve onun yeni devletini geliştirecek ve ilerletecek olan yeni yönetimin adını koymakta hiç duraksamadı. Ve tarih sahnesine TÜRKİYE CUMHURİYETİ çıktı. Cumhuriyetin ilanı, tarihte başlıbaşına büyük bir devrim ve ardından gelecek devrimlerin de başlangıcı oldu. CUMHURİYET, Medeni Kanunun çıkışından laik devlete, Harf inkılâbından, öğretim birliğine, tekke, zaviye ve medreselerin kapatılmasından Kadın Haklarına değin genişleyen ve ülkenin her alanda yeni bir atılımla gelişmesini sağlayan bir döneme damgasını vurdu. Ve CUMHURİYET aklın, bilimin, yeniliğin, dünyaya açılmanın, medeniyetin ve demokrasinin dinamosu oldu.
ATATÜRK’ün deyişiyle TÜRKİYE CUMHURİYETİ sonsuza dek yaşayacaktı.
Bizden ayrılmayın. Hoşça kalın…
31 EKİM – TOKAT GAZETESİ
