By “GAZİ OSMAN PAŞA VE DÖNEMİ SEMPOZYUMU”NDAN NOTLAR (4)
Sempozyumun ikinci oturumu Prof. Dr. Ercümen Kuran’ın başkanlığında açıldı. İlk konuşmacı Prof. Dr. S. Hayri Bolay. (G.O.P. döneminde inanç yapısı) başlıklı tebliğinde “TARİH’i yapan insandır. İnsan, kendi inançlarıyla bunu yapar” dedi. Türk tarihinde (İslami ideallerin rolü)nü anlatan Prof. Bolay, Ahmet Cevdet Paşa’dan örnek verdi. 19. Yüzyılın Osmanlı devlet adamı, şair ve tarihçi Ahmet Cevdet Paşa, Avrupa’daki demokrasiyi görmüş ve “Avrupa’dan kurum olmaksızın kalkınma mümkündür” demişti. Ateizm (Tanrıtanımazlık), Nihilizm (Hiççilik, Yokçuluk) Darvinizm (Evrimcilik) teorilerinin tabiat bilgisi, biyoloji ders kitaplarıyla okullara girdiğini, geri kalmışlığı dinle bağlayıştan dolayı bu teorilerin rağbet görebildiğine değinen Prof. Bolay, inanç yapısındaki sarsıntıların o dönemde olduğu gibi bugün de önemli çalkantılara yol açtığını vurguladı.
Oturum başkanı Prof. Dr. E, Kuran Prof. Bolay’ın tebliğine, değişik ve eleştirel bir yaklaşımla şöyle bir katkı yaptı: “Din, bu kadar önemli mi, liselerde bu eğitim verilsin mi, verilmesin mi? Bu gündelik bir konu değil; söz ayağa düşüyor. Dine inanan kadar, inanmayan da tartışır. Buna herkesin hakkı var. Batı televizyonlarında bir bakarsınız papazın karşısına bir ateist veya nihilist çıkmış dinsizliği savunuyor. Aslında her konu tartışmaya açık olmalıdır.”
Doç. Dr. Süreyya Sırma, G.O.P nın vasiyeti konulu tebliğinde 2. Abdülhamit devrindeki siyasi çalkantıları, yıkıcı ve bölücü örgütlerin faaliyetlerini, saltanatı süresince kan dökmekten kaçınan 2. Abdülhamit Han’a “Kızıl Sultan” denmesindeki haksızlığı belirti.
Daha sonra Prof. Dr. Nejat Görünç, “Bulgaristan Türkleri” konulu tebliğini sundu. Bu arada salondaki dinleyicilere, 1874 tarihi itibariyle bazı Bulgaristan şehirleri ve çevresindeki Türk-Müslüman nüfusa ait rakamları gösteren haritalı çizelge dağıtıldı. Daha o zamanlar oralarda yarım milyon Türk-Müslüman nüfusun bulunduğu anlaşılıyordu.
2.Oturumun son konuşmasını araştırma görevlisi Halit Çal “Gazi Osman Paşa’nın Türbesi” konulu tebliğiyle yaptı. Ayrıca slayt gösterimleriyle türbe hakkındaki bilgileri, görsel bir anlatımla da tamamladı.
Bundan sonraki soru-cevap faslını, 3. oturumu ve sempozyumun değerlendirmesini ve Vali Yazıcıoğlu’nun kapanış konuşmasını yarın yazacağız.
16 EYLÜL – SESİMİZ GAZETESİ
