By TOPLUM, DEVLET VE POLİS (1)
İnsanlık tarihine bakılınca, bir toplum veya ulus halinde bir arada yaşayan insanların adalet ve güvenliklerinin sağlanması, kamu düzeninin korunması için “DEVLET” kavramı ve sistemi hep varola gelmiştir.
İster egemen kültürün oluşturduğu ulus – toplum isterse çeşitli etnik toplulukların oluşturduğu federatif – toplum, eğer “Devlet” denilen üst – yapıyı kurmuşlarsa bunun anlamı açıktır:
Devlet örgütü ile iç ve dış güvenlik korunarak, kamu düzeni ve adalet sağlanacaktır. Devlet toplumun bağımsızlığını, siyasi birlik ve kimliğini de temsil edecektir.
Bugün yeryüzünde irili – ufaklı 185 devlet hüküm sürmektedir. İdeal bir dünya düşleyip herkesin barışçıl, hoşgörülü, hak ve hukukla saygılı olduğu tek devletli bir dünya tasarlasak bile, kamu düzeninin sağlanıp korunması hep gündemde kalacaktır.
Öyle veya böyle devlet, üzerine düşen kamu düzeninin korunması ve kollanmasına ilişkin görevlerini yerine getirecektir. Nasıl yapacaktır? “Kolluk” aracılığı ile, “Kolluk” ve veya “Genel Kolluk” denilince de en başta polis ve jandarma akla gelir.
“Genel Kolluk” içinde “POLİS”in görevleri gerek çeşit, gerekse yoğunluk olarak diğer kolluk birimlerine oranla çok daha kapsamlıdır.
Eski Yunan’da “kent veya şehir” karşılığı kullanılan “Polis” deyimi daha sonraları anlamını genişleterek “kent örgütü” ve “devlet yönetimi ” gibi anlamlar kazanmıştır. Latincede polis terimi, siyasi teşkilat anlamını da ifade etmiştir. Orta çağ Avrupa’sında devlet faaliyetleri ile hedefi için kullanılmış. Almanya’da daha sonraları ağırlıklı olarak sosyal yardım alanlarını da kapsamıştır. Orta çağ Avrupa’sı monarşik rejimlerinin etkisiyle ‘Polis Devleti’ deyimi de ortaya çıkmıştır.
Batı’da “Polis” kavramına “hukuk” anlamının verildiği bile olmuştur. Fransızca olarak yazılan ilk yönetim hukuku kitaplarından birisinin adının “Traite de Police” (Polis Hukuku), buna bir örnektir.
Dr. R. Cengiz DERDİMAN, “Polis Yönetimi ve Hukuku” (Görev ve Yetkiler) adlı kitabın da: polis deyiminin tüm devlet faaliyetleri ve hedeflerin karşılığında anlamının altında yatan sebepleri şöyle sıralıyor:
- Eski zamanlarda kamu güvenliğini korumak kaygısı kamu hizmetlerini yapma kaygısından önde tutulmuştur.
- Totaliter devletlerde polisi her alanda kullanmak eğilimi ağır basmıştır.
- Kolluğun karar alma ve uygulama bakımından yürütmenin güvencesi olmasının etkisi de büyük olmuştur.
Devam edecek. Hoşça kalın…..
19 MART – TOKAT GAZETESİ
